Τα εργαστήρια Egalipro, ένα εμπιστοσύνη δίκτυο για γυναίκες στη Μασσαλία
Ξεκινώντας το 2018, το CIDFF (Κέντρο Πληροφόρησης για τα Δικαιώματα των Γυναικών και των Οικογενειών) στη Μασσαλία έχει δημιουργήσει πρακτικά εργαστήρια για γυναίκες που αναζητούν εργασία. Ο στόχος; Να τους δώσουν τα “κλειδιά” για να μπορέσουν να (επαν)ενταχθούν στον επαγγελματικό κόσμο.
Μασσαλία (Γαλλία)
"Πέρα από τα οικονομικά ζητήματα, η εργασία αποτελεί μέσο χειραφέτησης για τις γυναίκες. Αυξάνει την αυτοπεποίθησή τους και τους επιτρέπει να υπάρχουν αυτόνομα, για τον εαυτό τους, έξω από την οικογένειά τους" λέει η Clara, υπεύθυνη του προγράμματος Egalipro στο CIDFF της Μασσαλίας.
Στην υπηρεσία απασχόλησης του δικτύου, που διαθέτει παραρτήματα σε όλη τη Γαλλία, οι σύμβουλοι απασχόλησης παρακολουθούν τις γυναίκες τόσο ατομικά όσο και συλλογικά στην προσπάθειά τους να βρουν εργασία. Στόχος τους; “Να τους βοηθήσουμε να απομακρύνουν όλα τα εμπόδια που τους εμποδίζουν να εισέλθουν ή να επιστρέψουν στον επαγγελματικό κόσμο", προσθέτει η Clara.
Το πρόγραμμα Egalipro αποτελείται από μια σειρά τετραήμερων συλλογικών εργαστηρίων και καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα θεμάτων, όπως η αυτοεκτίμηση, η σημασία της δικτύωσης καθώς και το εργατικό δίκαιο. Επιδίωξη του προγράμματος είναι να δοθούν σε αυτές τις γυναίκες τα κλειδιά για να ανοίξουν τις πόρτες των θέσεων εργασίας που μερικές φορές είναι κλειδωμένες για όσες δεν κατανοούν τους κώδικες (της αγοράς). Το πρόγραμμα αυτό στηρίζεται οικονομικά από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).
Την Πέμπτη 5 Μαΐου, έγινε το εργαστήριο εργατικού δικαίου στο Cité des métiers στο 2ο δημοτικό διαμέρισμα της Μασσαλίας. Αρκετές γυναίκες έφτασαν νωρίς και γνωρίστηκαν μεταξύ τους συζητώντας για τα παιδιά τους, τους συζύγους τους και την αναζήτηση εργασίας. Όταν φτάνουν όλοι οι συμμετέχοντες, τρεις εκείνη την ημέρα, η Marija τους διακόπτει ευγενικά για να συστηθεί. Είναι η δικηγόρος του CIDFF που θα διευθύνει το εργαστήριο. Υπενθυμίζει τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται στην ομάδα: "να μην διακόπτουμε, να ακούμε ο ένας τον άλλον, να σεβόμαστε αυτά που λέει ο άλλος, να μην κρίνουμε, να μιλάμε σε πρώτο ενικό, πως έχουν το δικαίωμα στη σιωπή, πως υπάρχει εμπιστευτικότητα και αμοιβαία υποστήριξη".
Η πρώτη ερώτηση της δικηγόρου είναι: “Τι σημαίνει ή έννοια του δικαίου για εσάς;” "Είναι τα δικαιώματα μας", απαντά αμέσως η Faïza*. Η νεαρή γυναίκα, σχεδόν τριάντα ετών, μεγάλωσε στη Σενεγάλη μαζί με τα εννέα αδέλφια της. Διαζευγμένη, μεγαλώνει μόνη της την 7χρονη κόρη της.
Η Marija λέει: "Το εργατικό δίκαιο είναι το σύνολο των κανόνων που διέπουν την εργασία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχετε υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα που μπορεί να είναι πλεονεκτήματα, όπως η άδεια μητρότητας, ή απαγορεύσεις, όπως οι διακρίσεις. Είμαστε εδώ για να σας ενημερώσουμε για όλα αυτά." Η Fatima απαντάει: "Ωραία, σε χρειάζομαι." Η νεαρή γυναίκα από τη Σενεγάλη είχε πέσει θύμα παρενόχλησης στην προηγούμενη δουλειά της. Αλλά είναι διακριτική και δεν μιλάει γι' αυτό. Σήμερα, αυτή η ανύπαντρη μητέρα θέλει να γίνει βοηθός νοσηλεύτρια.
Διακρίσεις
Η συζήτηση φτάνει και στο θέμα των διακρίσεων. Κάθε μία από αυτές διηγείται την ιστορία της. Η Faiza λέει: "Πρόσφατα, ήθελα να κάνω μια εκπαίδευση για να γίνω φύλακας. Με ρώτησαν αν είχα παιδιά και αν ήμουν παντρεμένη. Απάντησα επειδή είμαι ειλικρινής. Στη συνέχεια με ρώτησαν" Αλλά είστε σίγουρη ότι θα φτάνετε στην ώρα σας; "και τελικά δεν με άφησαν να συμμετέχω στην εκπαίδευση.” Αφού τελείωσε η Faiza η δικηγόρος αναφωνεί: "Αυτού του είδους η συμπεριφορά είναι παράνομη! Πιστεύετε ότι κάνουν τέτοιου είδους ερωτήσεις σε άνδρες;"
Καθώς ορισμένες γυναίκες φοράνε μαντίλα, η νεαρή δικηγόρος επέλεξε να αναφερθεί και σε αυτό το πολύπλοκο θέμα στο πλαίσιο της εργασίας. Στο τέλος της εξήγησής της, λέει: "Γι'αυτό δεν πρέπει να πιστεύετε πάντα όλα όσα λένε ορισμένα τηλεοπτικά κανάλια για αυτά τα θέματα". H Sandra* απαντά με ένα ξέσπασμα γέλιου: "Ω, δεν πειράζει, μας διαφημίζουν".
Η Sandra έχει σπουδάσει λογιστική. Τυνησιακής καταγωγής, έφτασε στη Μασσαλία πριν από 25 χρόνια. Όπως και η Faiza, είναι διαζευγμένη και μεγαλώνει μόνη της την 13χρονη κόρη της. Η Sandra, όπως και όλες οι άλλες γυναίκες εδώ, έχει περάσει δύσκολες στιγμές, από παρενοχλήσεις μέχρι και διακρίσεις. Ωστόσο, δεν έχει χάσει την αίσθηση του χιούμορ. Είναι ο τρόπος της για να "αποδραματοποίησει τις τραγωδίες της ζωής".
Ήρθε η ώρα να μιλήσουν και για το βιογραφικό. Η Marija εξηγεί: "Οι μόνες πληροφορίες που είναι νομικά απαραίτητες είναι ο αριθμός τηλεφώνου, η εκπαίδευση και η εργασιακή εμπειρία. Όλα τα άλλα δεν είναι υποχρεωτικά". Η Sandra γελάει: "Ω ναι, δεν βάζω φωτογραφία. Αυτή είναι η έκπληξη!" Πριν ξεδιπλώσει την ιστορία της: “To όνομα μου ταιριάζει σε όλους Αλλά μετά, όταν οι άνθρωποι βλέπουν το πρόσωπό μου, δεν τους ταιριάζ πια. Σε συνεντεύξεις με ρωτούν συχνά για τη θρησκεία μου", προσθέτει γελώντας η Τυνήσια.
"Βλέπετε", προσθέτει η Marija, “αυτό δεν είναι φυσιολογικό! Ο εργοδότης δεν μπορεί να σας ρωτά για την ιδιωτική σας ζωή. Σας προσλαμβάνει για τις ικανότητές σας και αυτό είναι όλο!" Και αν αυτό δεν ισχύει; "Μπορείτε να υποβάλετε καταγγελία ή να απευθυνθείτε στον φορέα υπεράσπισης των δικαιωμάτων", λέει ο δικηγόρος.
Αποκατέστησε την εμπιστοσύνη
Την Τρίτη 10 Μαΐου 2022, και πάλι στο Cité des Métiers, γίνετε ένα εργαστήριο με θέμα "Οι πόροι μου, οι επιτυχίες μου". Επικεφαλής είναι η Κλάρα, η υπεύθυνη έργου της Egalipro. Οι ίδιες γυναίκες είναι παρούσες, με μία μόνο νεοεισερχόμενη: την Zahra*. Φορώντας ένα μαντήλι γύρω από το κεφάλι της, η πενηντάχρονη γυναίκα από την Αλγερία, φωτεινή και με μεταδοτική καλή διάθεση, έφτασε στη Γαλλία πριν από περίπου δέκα χρόνια. Πτυχιούχος χημείας, η μητέρα ενός 17χρονου εφήβου αναζητά εργασία ως βοηθός φαρμακείου.
Σήμερα, έφερε μαζί της μερικά ανατολίτικα γλυκά, τα οποία προσφέρει απλόχερα σε όλους τους παρευρισκόμενους στο ξεκίνημα του εργαστηρίου. Όταν τίθεται το θέμα της αυτοεκτίμησης, η Zahra* λέει αυθόρμητα: "Παλιά ήμουν ντροπαλή. Δεν μιλούσα. Ήμουν μόνιμα διστακτική. Χάρη στο CIDFF - θα τους το λέω συνέχεια - έχω ενισχύσει την αυτοπεποίθησή μου".
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, η Κλάρα προτείνει μια δραστηριότητα. "Βλέπεις εκείνο το κουτί πάνω στο τραπέζι; Η καθεμία σας, με τη σειρά, θα κοιτάξει τη φωτογραφία του διάσημου προσώπου που απεικονίζεται σε αυτήν και θα του κάνει τρία κομπλιμέντα", ξεκινάει η Sandra, η πρώτη που περνάει. Έριξε μια ματιά στο εσωτερικό του και κοίταξε έκπληκτη: "Μα είναι καθρέφτης!"
Η επικεφαλής του εργαστηρίου, χαμογελαστή, μάλλον ευχαριστημένη από την επιτυχία του τρικ, εξηγεί την άσκηση. "Βρείτε τρεις θετικές ιδιότητες σας και στη συνέχεια ο καθένας από εμάς θα σας εκφράσει τρεις θετικές σας ιδιότητες που δεν είχατε σκεφτεί". Ακολουθεί μια συγκινητική στιγμή αδελφοσύνης όπου κάθε συμμετέχουσα δέχεται μια βροχή από κομπλιμέντα.
"Οι γυναίκες αυτές μοιράζονται πολλά μεταξύ τους", λέει η Κλάρα. Συχνά δεν γνωρίζονται μεταξύ τους όταν φτάνουν, αλλά στο τέλος των ομαδικών εργαστηρίων φεύγουν ως φίλες. Έχουν πολύ παρόμοιες αρνητικές εμπειρίες, κι έτσι μπορούν να κατανοήσουν και να βοηθήσουν η μία την άλλη.
Μπροστά σε αυτές τις γυναίκες με τα θαμμένα ψυχολογικά τραύματα, η σωστή τοποθέτηση εκ μέρους των υπαλλήλων του CIDFF μπορεί να είναι δύσκολη. "Η σημερινή μας κοινωνία", παραδέχεται η Clara, "δεν προστατεύει αρκετά τις γυναίκες από τις πολλές μορφές βίας που υφίστανται."
Για να προστατεύσει τον εαυτό της και να κρατήσει μια επαγγελματική απόσταση, η νεαρή γυναίκα μιλάει στις γυναίκες που συνοδεύει στον πληθυντικό. "Δεν είμαστε υπερήρωες ή μάγοι, ούτε καν κοινωνικοί λειτουργοί ή ψυχολόγοι", καταλήγει η Clara. "Αλλά ακούμε αυτές τις γυναίκες, τις πιστεύουμε και προσπαθούμε να τις βοηθήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Νιώθουμε ότι οι προσπάθειές μας έχουν αντίκτυπο."
*Τα ονόματα έχουν αλλάξει, καθώς τα εργαστήρια υποχρεούνται να σέβονται την εμπιστευτικότητα και την ανωνυμία των συμμετεχόντων.
Αυτό το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του διαγωνισμού Union is Strength, που διοργανώθηκε από το Slate.fr με την οικονομική στήριξη της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Το άρθρο αντικατοπτρίζει τις απόψεις αυτών που το έγραψαν και η Ευρωπαική Επιτροπή δεν φέρει την ευθύνη του περιεχομένου του ή της χρήση του.
